Trong thời gian qua trên địa bàn cả nước, cũng như Thành phố Hồ Chí Minh phát hiện nhiều vụ tội phạm trộn ma túy vào thực phẩm, đồ uống để bán cho người dùng, đặc biệt là học sinh. Riêng trong tháng 10/2020, tại TP Hồ Chí Minh, lần đầu tiên Công an quận 5 đã phát hiện vụ mua bán trái phép loại ma túy mới tên Bromazepam ngụy trang trong gói nylon có dòng chữ “Crispy Fruit Mango”, còn gọi là nước xoài, bên trong chứa bột màu vàng. Loại bột này pha vào nước để uống sẽ tạo ảo giác, nâng cao khả năng sinh lý, mục đích nhắm vào giới trẻ….
Đồng thời, trong thời gian qua, Báo Vietnamnet và một số báo đưa tin phản ánh về “Cảnh báo ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống” ở một số địa phương trên cả nước; dự báo trong thời gian tới tình hình tội phạm sử dụng ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống sẽ tiếp tục tăng mạnh và diễn biến phức tạp trên địa bàn thành phố. Qua đó, nhằm nâng cao nhận thức, tinh thần cảnh giác của Nhân dân trong phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với tội phạm và tệ nạn ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống trên địa bàn thành phố.
Công an Quận 12 thông tin các dạng ma túy “núp bóng” pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm đồ uống, thuốc lá điện tử, thảo mộc... và một số phương thức, thủ đoạn hoạt động, hậu quả và cách phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh như sau:
Ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống gồm các loại ma túy hỗn hợp như Nimetazepam, Bromazepam, MDMA, MA, Ketamin cùng với các thành phần khác như bột trái cây, Panadol, Viagra, bột tăng lực, nước tăng lực. Số ma túy “núp bóng” được đựng trong các gói trà giảm cân, đông trùng hạ thảo, gói bột nước trái cây có các dòng chữ như Crispy Fruit, Crispy Fruit Grape, Crispy Fruit Mango, Yao Yao... (còn gọi là “nước xoài”, “nước vui”, “bột vui”...). Có nhiều vụ ghi nhận đối tượng trực tiếp mua các loại ma túy để pha trộn nhằm mua bán, tổ chức sử dụng.
Thực phẩm (các loại bánh, kẹo) có chứa chất ma túy được sản xuất, đóng gói có phép của cơ quan chức năng ở một số nước trên thế giới, các loại này được phép sản xuất với hàm lượng quy định có ghi trên bao bì sản phẩm và có cảnh báo người dùng. Trong thời gian qua, các đối tượng lợi dụng lén lút mang vào Việt Nam phát tán sử dụng dẫn đến ngộ độc như ở Hạ Long, Quảng Ninh. Đối tượng mua kẹo từ siêu thị ở Mỹ mang về cho người nhà sử dụng nhưng không nói cho người nhà biết có chứa chất ma túy. Loại này người dùng có thể nhầm lẫn dùng quá liều gây nguy hiểm đến tính mạng.
Đối với ma túy được pha trộn đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, đây là thủ đoạn tinh vi của tội phạm nhằm che giấu cơ quan chức năng để vận chuyển, mua bán trót lọt, thực chất đó là ma túy pha trộn với thực phẩm và đồ uống như vụ bán bánh cần sa trên mạng internet xảy ra trên địa bàn Thành phố Hà Nội đã được cơ quan chức năng kịp thời phát hiện, triệt xóa tháng 12/2019; vụ nhóm học sinh tại Hoành Bồ, Quảng Ninh sử dụng kẹo có chứa chất ma túy, bị ngộ độc phải cấp cứu tháng 10/2021; vụ bán nước xoài có chứa chất ma túy tại Thành phố Hồ Chí Minh tháng 10/2020; vụ sử dụng socola nhãn hiệu Chill Max có chứa chất ma túy ADB BUTINACA (thuộc danh mục IIC của Nghị định 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 của Chính phủ) tại Đông Anh, Hà Nội tháng 6/2022. Bên cạnh đó, nhiều loại ma túy “núp bóng” khác như “nước vui”, “nước biển” chứa chất ma túy GHB (thuộc danh mục IIC của Nghị định 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2012 của Chính phủ), là chất được tạo thành bởi tiền chất Gamma-butyro lactone (GBL); nước xoài “Crispy Fruit” có chứa chất ma túy Bromazepam, Nimetazepam đều là chất ma túy (thuộc danh mục III của Nghị định 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 của Chính phủ).
Hoặc nhiều dạng ma túy “núp bóng” khác như bánh cần, bánh lười “Lazy cakes” chứa chất cần sa; tinh dầu thuốc lá điện tử; nước nho Ribena chứa ketamine, trà chanh, nước giải khát tropicana Twister chứa chất ma túy ketamine, MDMA; ma túy “đông trùng”... Người vận chuyển, tàng trữ, mua bán loại này biết nó là ma túy nhưng khi bị bắt thường che giấu ý thức chủ quan không biết là ma túy để nhằm chối tội.
Ngoài ra, còn một số loại ma túy “núp bóng” thảo mộc dạng “Cỏ Mỹ”, được đối tượng tẩm dung dịch có chứa chất ma túy ADB-BUTINACA vào thảo mộc rồi đóng gói thành loại thuốc lá gói“Tobaco”, thuốc lá điếu hiệu Hitton và pha dung dịch có chứa chất ma túy ADB BUTINACA bơm vào cây thuốc lá điện tử POD trong vụ án mua bán trái phép chất ma túy tại quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội tháng 9/2022. Các đối tượng trong vụ án thông qua mạng xã hội (Zalo, Telegram...) liên kết với nhau hình thành các nhóm tội phạm mua bán trái phép chất ma túy ở các địa bàn khác nhau. Hình thức giao dịch chủ yếu thông qua hệ thống vận chuyển hàng hóa bằng ship COD, phần mềm... với“mặt hàng” là chất ma túy mới hiện đang được giới trẻ “ưa chuộng” (sử dụng hình thức thuốc lá điện tử, thảo mộc...).
Đây là hình thức, thủ đoạn rất mới và những sản phẩm này nếu được tiêu thụ ở các trường học hay các khu vui chơi thì sẽ rất nguy hiểm, gây tác hại khôn lường cho xã hội. Điều tra, xử lý nghiêm tội phạm ma túy là trách nhiệm của các đơn vị, lực lượng chức năng. Song trong cuộc chiến gian nan này, nhận thức, ý thức của mỗi người dân cũng rất quan trọng.
Công an khuyến cáo người dân nâng cao ý thức và sự cảnh giác, nắm rõ về ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống để chủ động phòng ngừa, phát hiện với các thực phẩm chức năng, đồ uống có ma túy pha trộn.
Các đối tượng trong từng môi trường hoàn cảnh cụ thể như: Học sinh, sinh viên trong môi trường học đường không được mua thực phẩm ngoài cổng trường; công nhân hạn chế mua đồ ăn không rõ nguồn gốc ngoài cổng khu công nghiệp, công ty; bác sỹ, nhân viên y tế, bệnh nhân không mua thực phẩm ngoài cổng bệnh viện, của các đối tượng buôn bán nghi vấn...
Các hộ gia đình, người dân khi mua các thực phẩm chức năng, đồ uống cần lựa chọn những điểm bán hàng uy tín, tin cậy; trong đó đặc biệt chú ý là khi nhận quà biếu, tặng từ nước ngoài là các loại thực phẩm chức năng, đồ uống, bánh kẹo... cần chú ý xem kỹ nguồn gốc, xuất xứ, thành phần và hướng dẫn sử dụng trước khi sử dụng sản phẩm.
Lực lượng Công an cơ sở phối hợp các ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn tuyên truyền phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm sử dụng ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống để Nhân dân phát hiện và tham gia tố giác, hỗ trợ lực lượng Công an kịp thời tiến hành các biện pháp nghiệp vụ theo quy định.
Ban Dân vận, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội các cấp phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; triển khai, quán triệt đến cán bộ, công nhân, viên chức, đoàn viên, hội viên trong công tác phối hợp phát huy vai trò, trách nhiệm của công dân tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với tội phạm sử dụng ma túy “núp bóng” thực phẩm chức năng, đồ uống trên địa bàn; khi phát hiện tội phạm hoặc thực phẩm chất năng đồ uống có ma túy, không rõ nguồn gốc... thì kịp thời thông báo cho chính quyền địa phương hoặc lực lượng Công an gần nhất để được xử lý./.
CÔNG AN QUẬN 12