Ngày 18/8/2011 vừa qua, Đền Nguyễn Anh Thủ, tọa lạc tại tổ 60, khu phố 5, phường Tân Thới Nhất, quận 12, TP HCM đã vinh dự được UBND thành phố công nhận là Di tích lịch sử cấp thành phố (theo Quyết định số 3948/QĐ - UBND).
Nguyễn Ảnh Thủ, sinh năm 1821, tại làng Tân Sơn Nhì trong một gia đình khá giả. Vốn giàu lòng yêu nước, căm thù quân xâm lược, ông đã gia nhập nghĩa quân Trương Định để đánh Pháp.
Ngày 29/6/1871 (nhằm ngày 11 tháng 5 năm Tân Mùi) Nguyễn Ảnh Thủ phất cờ khởi nghĩa. Nghĩa quân đánh chiếm làng Bà Điểm, thừa thắng tiến đánh đồn Thuận Kiều, giết chết tên trưởng đồn Lepazsuie cùng nhiều binh lính giặc. Nhưng thủ lĩnh Nguyễn Ảnh Thủ đã anh dũng hy sinh trong khi chiến đấu. Cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Ảnh Thủ lãnh đạo tuy thất bại nhưng đã gây được tiếng vang lớn trong vùng, góp phần cổ vũ tinh thần chiến đấu kiên cường đánh đuổi quân xâm lược, bảo vệ quê hương. Sau khi Nguyễn Ảnh Thủ hy sinh, để tưởng nhớ công ơn và tấm lòng vì nước quên thân của ông, nhân dân đã lập đền thờ ông ở hai nơi: một ở sát đồn Thuận Kiều hướng Gò Công - nơi ông hy sinh, một ở phường Đông Hưng Thuận ngày nay. Đến năm 1890 nhân dân lập một đền thờ nữa ở phường Tân Thới Nhất ngày nay.
Trong thời kỳ Tiền khởi nghĩa, Đền thờ Nguyễn Ảnh Thủ là nơi hội họp của các tổ chức bí mật tại địa phương. Đền Nguyễn Ảnh Thủ còn được chọn làm nơi tập trung các đội cảm tử quân, tự vệ của Tân Thới Nhất chuẩn bị chiến đấu tại mặt trận này. Đền cũng là nơi thu gom đồng do nhân dân đóng góp để đúc súng, vỏ đạn phục vụ kháng chiến. Trong kháng chiến chống Mỹ, Đền thờ Nguyễn Ảnh Thủ là trạm liên lạc, địa điểm hội họp bí mật của bộ đội. Để chuẩn bị cho Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, một nhóm trinh sát về bí mật đóng quân ở Tân Thới Nhất. Lúc này phía sau Đền thờ có một hòm thư bí mật, hàng ngày người dân địa phương giúp trao đổi thông tin liên lạc, đem lương thực giấu ở phía sau Đền để nuôi bộ đội.
Sau ngày đất nước thống nhất nhân dân địa phương đóng góp tiền của, công sức sửa sang lại đền. Đợt trùng tu lớn nhất là vào năm 1990 bằng nguồn kinh phí đóng góp của nhân dân địa phương, khách thập phương và sự hỗ trợ của dòng họ Nguyễn Ảnh. Hằng năm Đền tổ chức giỗ anh hùng Nguyễn Ảnh Thủ vào ngày 13 tháng 5 âm lịch. Bài,ảnh: T.P